15 Ekim 2025 Çarşamba
Özbekistan’ın Cizzak bölgesi Fariş İlçesi’nde, Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom tarafından inşa edilecek olan Düşük Güçlü Nükleer Enerji Santrali (NGS) için ilk zemin kazısı törenle başlatıldı. Törene Rosatom Genel Müdürü Aleksey Lihachev ve Uzatom Başkanı Azim Ahmedhacayev’in yanı sıra projede görev alan üst düzey yetkililer katıldı. Bu önemli adım, ülkenin enerji portföyüne nükleer gücü ekleme yolundaki somut ilerlemeyi temsil ediyor.
İnşa edilecek santral, RITM-200N reaktör teknolojisi ile donatılacak. İnşaat sahasında yaklaşık 1.5 milyon metreküp zeminin kazılması ve 13 metre derinliğinde bir temel çukurunun oluşturulması planlanıyor. Rosatom Genel Müdürü Lihachev, yaptığı açıklamada projede yüksek düzeyde yerelleştirmeye gidileceğini, çalışmaların büyük ölçüde Özbekistanlı alt yükleniciler tarafından yürütüleceğini vurguladı. Santralin hizmet ömrünün en az 60 yıl olması öngörülüyor.
Bu proje, Özbekistan ve Rusya arasındaki enerji iş birliğinin önemli bir ayağını oluşturuyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in bu yıl Mayıs ayında Özbekistan’a gerçekleştirdiği ziyaret sırasında, nükleer santral inşaatına ilişkin hükümetler arası anlaşmada değişiklik yapılmasını öngören bir protokol imzalanmıştı. Bu protokol, Rus projelerine dayalı hem büyük hem de küçük güçlü nükleer santrallerin inşasının önünü açtı.
Rosatom, 13 Mayıs 2025 tarihinde santralin reaktör ekipmanlarının üretimine başladığını duyurdu. Bu kapsamda, reaktör gövdesi için 205 ton ağırlığında özel bir çelik külçe döküldü. Mühendislik araştırmaları ve tasarım çalışmalarının devam ettiği projede, 2025 sonuna kadar proje belgelerinin tamamlanarak Özbekistanlı makamlara sunulması hedefleniyor. Santralde ilk beton döküm işlemlerine ise 2026 baharında başlanması planlanıyor. Bu proje, aynı sahada hem büyük hem de küçük güçlü nükleer santral ünitelerinin inşa edildiği dünyadaki ilk örnek olacak.