Türkiye’de Hanehalkı Tüketim Haritası: İstanbul Başı Çekiyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Bölgesel Tüketimde İstanbul’un Ağırlığı Göz Ardı Edilemez

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2022, 2023 ve 2024 yıllarına ait Hanehalkı Bütçe Araştırması verilerini birleştirerek oluşturduğu bütünleşik veri seti, hanehalkı tüketim harcamalarının bölgesel dağılımına dair çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Araştırma, ülke genelindeki tüketimin neredeyse dörtte birinin tek bir bölgede yoğunlaştığını gösterdi. İBBS 1. Düzey bölgeleri bazında yapılan incelemeye göre, Türkiye’deki toplam hanehalkı tüketim harcamalarının %24,9’u TR1 (İstanbul) bölgesinde gerçekleşti. İstanbul’u, %15’lik pay ile TR3 (Ege) bölgesi takip etti. Üçüncü sırada ise %12,1’lik paya sahip olan TR6 (Akdeniz) bölgesi yer aldı. Tüketim pastasından en düşük payı ise %1,5 ile TRA (Kuzeydoğu Anadolu) bölgesi aldı.

Hanehalkı tüketim harcamalarının Türkiye genelindeki dağılımı (%), İBBS 1. Düzey, 2024

Harcama Kalemlerinde Bölgesel Öncelikler Değişiyor

Tüketim harcamalarının türlerine göre bölgesel dağılımı incelendiğinde, ilginç farklılıklar dikkat çekiyor. TR1 (İstanbul) bölgesi, eğitim hizmetleri harcamalarının %37,8’ini, lokanta ve konaklama harcamalarının %31,5’ini ve konut ile kira harcamalarının %27,8’ini tek başına gerçekleştirerek birçok kalemde lider konumda. Tüketimde ikinci sırada yer alan TR3 (Ege) bölgesi ise alkollü içecekler ve tütün ürünleri harcamalarında (%18,2) ve mobilya harcamalarında (%16,1) öne çıkıyor. TRA (Kuzeydoğu Anadolu) ve TRB (Ortadoğu Anadolu) gibi bölgelerde ise tüketimin daha çok temel ihtiyaçlara yöneldiği görülüyor.

Hanehalkı tüketim harcama türlerinin bölgelere göre dağılımı (%), İBBS 1. Düzey, 2024

Bölgelerin Harcama Tercihleri Ekonomik Dinamikleri Yansıtıyor

Hanehalklarının kendi bütçeleri içinde harcama kalemlerine ayırdıkları paylar da bölgeden bölgeye önemli farklılık gösteriyor. Tüm bölgelerde konut ve kira, ulaştırma ile gıda en büyük üç harcama kalemi olarak öne çıkıyor. Ancak, konut ve kiraya en yüksek payı %27,3 ile İstanbul ayırırken, bu oran Kuzeydoğu Anadolu’da %20,1’e kadar düşüyor. Ulaştırma harcamalarında ise %24,3 ile TR2 (Batı Marmara) başı çekerken, Güneydoğu Anadolu’da bu oran %14,6. Gıda harcamalarının bütçe içindeki payı ise gelir seviyesiyle ters orantılı bir seyir izliyor. TRB (Ortadoğu Anadolu) bölgesinde hanehalkları bütçelerinin %30,2’sini gıdaya ayırırken, bu oran İstanbul’da %15,9 seviyesinde kalıyor.

Hanehalkı tüketim harcamalarının türlerine göre dağılımı (%), İBBS 1. Düzey, 2024

İl Düzeyinde Ankara ve İzmir Öne Çıkıyor

Analiz, İBBS 2. Düzey bölgeleri bazında detaylandırıldığı